Powszechnie się mówi, że podwzgórze jest centrum dowodzenia – centrum zarządzania stresem, ale jednak nie do końca. Część mózgu hipokamp sprawuje bardzo ważną hamującą kontrole nad rytmem osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza) za pomocą sprzężenia zwrotnego. Hipokamp jest zakończeniem reakcji na stres i ma na celu hamowanie aktywności tej osi. Natomiast ciało migdałowate pobudza układ współczulny i reakcje obronne (jako skutek stresu różnego rodzaju), a więc działa jako stymulator dla osi HPA.

Receptor mineralokortykoidowy (MR) i receptor glukokortykoidowy (GR) w hipokampie regulują oś HPA przez wyżej wspomniany mechanizm – sprzężenie zwrotne. Kortyzol wytwarzany w końcowej reakcji na stres wiąże się z receptorami GR i MR w hipokampie, dzięki czemu następuję hamowanie dalszej drogi sygnalizacji po osi HPA do wytwarzania się jeszcze większej ilości kortyzolu. Nadmierna aktywność osi HPA może spowodować nieprawidłowości w receptorach GR, a brak równowagi pomiędzy receptorami GR i MR leży u podstaw rozregulowania całej osi HPA.

zdjecie 1

Hipokamp, który odgrywa bardzo dużą rolę w pamięci krótko oraz długotrwałej oraz orientacji przestrzennej, pod wpływem chronicznego stresu ulega uszkodzeniu. W przypadku zniszczeń struktury hipokampu pod wpływem zbyt dużego i chronicznie podwyższonego poziomu kortyzolu, on staję się nie wrażliwy na stres i przestaje wysyłać informację, że „zagrożenie” (czym by to nie było) się skończyło, a więc przestaje spełniać swoje funkcję hamujące na oś HPA. Ciało migdałowate (z angl. amygdala ) w takiej sytuacji staje się nadpobudliwe i nieustannie wysyła sygnał do podwzgórza, by wyprodukować jeszcze więcej hormonu stresu- kortyzolu.

W taki oto sposób siada cała oś, zaczyna się demencja (otępienie), mgła mózgowa, mocne stany depresyjne, lęki i inne mało fajne sprawy. U ponad 50% z depresją oś HPA i hipokamp leżą.

Kto zauważył u siebie problemy z pamięcią i mgłą mózgową po jakimś mocnym przebytym stresie/lub chronicznym stresie?

  • Artykuł ma charakter informacyjny. Wyniki badań i dolegliwości warto konsultować z lekarzem.

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23219281
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22980941
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2532603/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23219281